Xin chữ, treo câu đối là một nét đẹp văn hóa tinh thần trong ngày tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam. Cứ mỗi độ Tết đến Xuân về, mỗi người đều muốn xin cho gia đình mình những chữ có ý nghĩa đẹp để treo ở nơi trang trọng nhất trong nhà, những nét chữ mềm mại, uyển chuyển chứa đựng trong đó những ước vọng về một năm mới tài lộc, phúc thọ, đủ đầy.
Năm nào cũng vậy cứ vào những ngày đầu năm mới bà Phùng Thị Lập - khu 4 xã Chân Mộng, huyện Đoan Hùng lại cùng gia đình đi lễ chùa cầu an và xin chữ thầy đồ với niềm tin năm mới sẽ gặp nhiều may mắn, an vui. Bà Phùng Thị Lập cho biết: “Hàng năm chúng tôi thường đi lễ chùa, cũng mong muốn thầy đồ cho một chữ để cầu an cho toàn thể gia đình bước sang một năm mới được bình an, hưng thịnh”.
Không chỉ có những người lớn tuổi như bà Lập, mà nhiều bạn trẻ hay các em học sinh cũng tìm đến gian hàng của thầy đồ xin chữ để cầu mong công danh, tài lộc, học hành tấn tới trong năm mới. Em Nguyễn Khánh Trúc - Học sinh lớp 8A trường THCS Chân Mộng, xã Chân Mộng nói: “Hôm nay em xin chữ Tài, với mong muốn sang năm mới thì công việc học hành của em sẽ có nhiều tiến bộ hơn, và đạt nhiều thành tích cao hơn”.
Các chữ mang ý nghĩa đẹp hay những câu đối tết thường được viết trên giấy điệp màu đỏ, hoặc viết trên những bức tranh tứ quý, tranh phong cảnh… phù hợp với ý nghĩa của từng câu, từng chữ. Nét mực tàu đen nháy trên nền giấy đỏ hòa cùng với sắc đào tươi thắm như làm bừng lên sự đầm ấm, an vui, sung túc trong khí trời se lạnh đầu xuân. Cuộc sống ngày nay đã có nhiều thay đổi, giờ đây không còn nhiều gia đình treo câu đối tết nhưng tục xin chữ, tinh thần trọng chữ và hiếu học thì vẫn đang được gìn giữ như một nét đẹp văn hóa ngày xuân. Trước sân đình hay bên mái hiên chùa hình ảnh thầy đồ nắn nót từng nét chữ “Như phượng múa, rồng bay” bên nghiên mực tàu, giấy đỏ cũng gợi lại những phong vị cổ truyền của tết xưa trong mỗi người.
Tiếng thầy đồ nói về chữ An: Đây là chữ An, “Gia đình vạn sự bình an tài vô lộc đến phúc duyên tràn đầy”, tức là năm mới mọi người sẽ xin cho mình chữ an để gia đình sẽ bình an, hạnh phúc, gia đình bình an thì phúc duyên ắt sẽ đến. Anh Nguyễn Quang Chung - Khu 7, xã Minh Phú, huyện Đoan Hùng cho biết: “Nhằm gìn giữ những nét văn hóa truyền thống cho chữ, hàng năm cứ vào dịp tết đến xuân về tôi thường đến những ngôi chùa để khai bút và cho chữ. Đầu năm thì mọi người thường xin những chữ như chữ: Phúc, Lộc, Thọ, Tài, Đức… Riêng năm nay, có lẽ là do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên ngoài những chữ trên mọi người đều xin thêm chữ An với mong muốn gia đình mình sẽ mạnh khỏe, bình an”.
Xin chữ là nét đẹp trí tuệ tinh thần của người Việt. Giữa dòng chảy của cuộc sống hiện đại, nét mực tàu đen nhánh trên nền giấy đỏ như là một nốt nhạc xuân được tấu lên trong lòng người Việt, qua đó thể hiện tinh thần hiếu học và hướng thiện, những nét đẹp văn hóa ấy cần tiếp tục được gìn giữ và phát huy./.
Nguyễn Tình, Kim Chi