Bệnh Viêm da nổi cục (VDNC) là bệnh truyền nhiễm do một loại vi rút gây ra trên trâu, bò. Virus không gây bệnh trên người. Đường truyền lây chủ yếu qua côn trùng đốt như muỗi, ruồi, ve; tiếp xúc gia súc khỏe và gia súc bệnh; bệnh cũng có thể lây truyền do vận chuyển trâu, bò mang mầm bệnh, sử dụng chung máng uống, khu vực cho ăn, sữa, tinh dịch. Tỷ lệ trâu, bò mắc bệnh khoảng 10-20 %, tỷ lệ chết khoảng 1-5 %. Bệnh gây thiệt hại về năng suất do sản lượng sữa giảm mạnh, giảm khả năng sinh sản, sảy thai, tổn thương da, giảm tăng trọng và có thể chết, gây tổn thất về kinh tế do hạn chế vận chuyển và thương mại. Hiện nay, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh VDNC, các biện pháp phòng bệnh chính bao gồm:
1. Tiêm phòng vác xin cho đàn trâu, bò
- Tiêm phòng vắc-xin VDNC cho đàn trâu, bò vào các đợt cao điểm và tiêm phòng khi có ổ dịch phát sinh theo qui định. Cá nhân, tổ chức chăn nuôi thường xuyên tiêm bổ sung cho đàn gia súc theo quy trình nuôi hoặc khi vật nuôi hết hiệu lực của vắc-xin.
- Hiện tại, trong nước đã có vắc-xin Lumpyvac đông khô do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất,
+ Đối tượng tiêm phòng: Trâu, bò khoẻ mạnh từ 3 tháng tuổi trở lên; không tiêm vắc-xin cho trâu, bò có biểu hiện sốt cao hoặc trâu, bò mắc bệnh. Không nên tiêm phòng cho trâu, bò mang thai giai đoạn cuối; trâu, bò con dưới 6 tháng tuổi được sinh ra từ những trâu bò mẹ đã được tiêm phòng hoặc đã bị nhiễm bệnh.
+ Liều lượng và đường tiêm: Liều sử dụng là 2ml/con, tiêm dưới da cổ; thời gian miễn dịch của vắc-xin kéo dài 12 tháng. Không sử dụng vắc-xin Lumpyvac đồng thời với các loại vắc-xin khác; không nên tiêm các loại vắc-xin khác cho động vật ít nhất một tuần trước và một tuần sau ngày tiêm vắc-xin Lumpyvac.
2. Vệ sinh, tiêu độc khử trùng môi trường, diệt các loại côn trùng
- Người chăn nuôi thường xuyên thực hiện vệ sinh, tiêu độc, khử trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi bằng các loại hoá chất, vôi bột và phun hóa chất diệt các loại côn trùng (muỗi, ruồi, ve) trong và ngoài chuồng nuôi để cắt đứt đường truyền lây của bệnh.
3. Kiểm soát vận chuyển, kiểm soát giết mổ
- Tăng cường tuần tra, kiểm soát chống buôn, bán vận chuyển trâu, bò và các sản phẩm trâu, bò không rõ nguồn gốc vào địa bàn; tuyệt đối không cho phép buôn bán, vận chuyển trâu, bò và các sản phẩm trâu, bò không rõ nguồn gốc vào địa bàn; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật; quản lý chặt chẽ hoạt động kiểm soát giết mổ trên địa bàn theo quy định. Chủ động theo dõi, giám sát chủ động phát hiện các trường hợp trâu, bò mắc bệnh và tiêu hủy trâu, bò mắc bệnh theo đúng quy trình, quy định hiện hành.
- Để chung tay phòng, chống bệnh viêm da nổi cục ở trâu, bò có hiệu quả, tránh thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra, các hộ chăn nuôi và người dân cần tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch bệnh ở gia súc. Tuyệt đối không giấu dịch; không mua bán vận chuyển trâu, bò bệnh hoặc chết; không giết mổ, tiêu thụ thịt trâu, bò bệnh hoặc chết; không vứt xác trâu, bò chết ra môi trường; khi phát hiện gia súc có biểu hiện bị bệnh, nghi bị bệnh thì phải báo ngay chính quyền và cơ quan chức năng lấy mẫu bệnh xét nghiệm.